Ermenistan ve Azerbaycan Beyaz Saray'da anlaşmaya vardı
Ermenistan ve Azerbaycan, ABD Başkanı Donald Trump arabuluculuğunda Beyaz Saray'da ortak bir mutabakat imzaladı. İmzalanan mutabakatla, Azerbaycan ve Nahcıvan arasında erişimi sağlayacak "Trump yolu" projesi de hayata geçecek.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'da Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile bir araya geldi. Zirvede, taraflar arasında üçlü bir mutabakata imza atıldı.
Görüşme sonrası yapılan ortak basın açıklamasında, Ermenistan ve Azerbaycan arasında "kalıcı barışa ulaşmak için anlaşıldığı" belirtildi.
ABD Başkanı Trump, "Ermenistan ve Azerbaycan, çatışmaları durdurmayı, ticari ve diplomatik ilişkileri başlatmayı ve birbirlerinin toprak bütünlüğüne saygı duymayı taahhüt ediyor" dedi. Bu anlaşmayla nihayet "barışa ulaştıklarını" belirten Trump, Azerbaycan'ın Nahcivan'a tam erişim sağlayacağını söyledi.
Söz konusu ortak deklarasyonun bölge için önemli bir "barış fırsatı" olduğunu dile getiren Trump, "Savunma alanında Azerbaycan'a uygulanan yaptırımları kaldırıyoruz. Bu, Azerbaycan için çok önemli" ifadelerini kullandı.
ALİYEV: BÖLGE İÇİN MUAZZAM FIRSATLAR YARATACAK
Trump'ın Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterilmeyi hak ettiğini öne süren Aliyev, Trump'a övgüler dizdi. Aliyev, imzalanan ortak bildirinin yeni bağlantı hatları oluşturacağını, "yatırımlar, refah ve istikrar için çok sayıda ülkeye yeni fırsatlar sunacağını" vurguladı.
Aliyev, "Gerçekten tarihi bir gün, bugün Kafkaslar'da barışı tesis ediyoruz. Bu sadece bizim için değil bölge için muazzam fırsatlar yaratacak" ifadelerini kullandı.
'ZENGEZUR KORİDORU'NDAN 'TRUMP YOLU'NA
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve ABD Başkanı Donald Trump, görüşmede Uluslararası Barış ve Refah için Trump Yolu (TRIPP) hakkında ortak bir bildiri imzaladı. Belge, Beyaz Saray'da düzenlenen üçlü bir toplantıda üç nüsha halinde imzalandı.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, ortak bildiriyi "oyunu değiştiren bir sonuç" olarak nitelendirerek, "Trump Barış ve Refah Güzergahı tüm bölgenin kilidini açacak" dedi.
TRUMP: AMERİKAN ŞİRKETLERİ ÇOK İLGİLENİYOR
Trump ise, "Ermenistan, 99 yıla kadar uzatılabilen bu koridoru geliştirmek için Amerika Birleşik Devletleri ile özel bir ortaklık kuruyor. Amerikan şirketleri altyapı geliştirme çalışmalarına katılmakla çok ilgileniyor" dedi.
TRUMP YOLU NEDİR?
Türkiye ve Azerbaycan "Zengezur Koridoru" olarak adlandırdığı, Nahcivan ile Azerbaycan'ı birbirine bağlayacak ve Ermenistan kontrolünde olmayacak bir koridorda ısrarlı. Ermenistan ise kendi topraklarından geçecek ancak kendi kontrolünde olmayacak bu projeye karşı tüm bölgeyi kapsayacak "Barış Kavşağı" projesini gündemde tutuyor.
ABD ise bir süredir üçüncü yol olarak kendilerinin garantörlüğünde ve uluslararası işletmecilerin yönetiminde olan, basının "Trump Koridoru" olarak adlandırdığı projeyi gündemde tutuyordu. ABD'nin önerisi olan TRIPP, Azerbaycan ile Nahcıvan arasında yine Ermenistan üzerinden erişim sağlayacak.
BEYAZ SARAY'DA İMZALANAN ANLAŞMANIN TAM METNİ
Trump, Paşinyan ve Aliyev tarafından imzalanan deklarasyon metninde şu ifadeler yer aldı:
"Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve Ermenistan Cumhuriyeti Başbakanı olarak, 8 Ağustos 2025 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri, Washington D.C.'de bir araya gelerek aşağıdakileri beyan ederiz:
"Biz ve Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald J. Trump, Azerbaycan Cumhuriyeti ile Ermenistan Cumhuriyeti arasında Barış ve Devletlerarası İlişkilerin Kurulmasına İlişkin Anlaşma'nın üzerinde mutabık kalınan metnin, tarafların Dışişleri Bakanları tarafından imzalanmasına tanık olduk. Bu bağlamda, Anlaşma'nın imzalanması ve nihai olarak onaylanması için daha fazla adım atılması gerektiğini kabul ettik ve iki ülke arasındaki barışın korunmasının ve güçlendirilmesinin önemini vurguladık.
"Ayrıca, Ermenistan Cumhuriyeti ve Azerbaycan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanları tarafından AGİT Minsk Süreci ve ilgili yapılarının kapatılması konusunda Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na (AGİT) yapılan ortak çağrının imzalanmasına da tanık olduk. AGİT'e katılan tüm devletleri bu kararı benimsemeye çağırıyoruz.
'DEVLET İÇİ, İKİLİ VE ULUSLARARASI ULAŞIM İÇİN İLETİŞİM AÇILMALI'
"İki ülke arasında, Ermenistan Cumhuriyeti ve Azerbaycan Cumhuriyeti'nin yerel ve bölgesel bütünlüğüne ve yargı yetkisine saygı temelinde, bölgede ve komşularında barış, istikrar ve refahın teşviki için devlet içi, ikili ve uluslararası ulaşım için iletişimin açılmasının önemini bir kez daha teyit ettik.
"Bu, Ermenistan Cumhuriyeti toprakları üzerinden Azerbaycan Cumhuriyeti'nin ana kısmı ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti arasında kesintisiz bağlantının sağlanmasını ve Ermenistan Cumhuriyeti için uluslararası ve devlet içi bağlantı açısından karşılıklı faydalar sağlamayı içermektedir.
'TRIPP'E EN HIZLI ŞEKİLDE ULAŞMA KARARLILIĞIMIZ TEYİT EDİYORUZ'
"Ermenistan Cumhuriyeti, Ermenistan Cumhuriyeti topraklarında 'Trump Uluslararası Barış ve Refah Rotası' (TRIPP) bağlantı projesi için bir çerçeve oluşturmak üzere Amerika Birleşik Devletleri ve karşılıklı olarak belirlenen üçüncü taraflarla birlikte çalışacaktır. Bu hedefe en hızlı şekilde ulaşmak için iyi niyetle çaba gösterme kararlılığımızı teyit ediyoruz.
"Birleşmiş Milletler Şartı ve 1991 Almatı Deklarasyonu ile uyumlu olarak, geçmişteki çatışmalarla sınırlı olmayan parlak bir geleceğe doğru bir rota çizmenin gerekliliğini kabul ediyoruz.
'TRUMP'A ŞÜKRANLARIMIZI SUNUYORUZ'
"Uluslarımızın, uluslararası sınırların dokunulmazlığı ve muazzam insani acılara yol açan çatışmanın ardından toprak ele geçirmek için güç kullanımının kabul edilemezliği temelinde nihayet iyi komşuluk ilişkileri kurmaya başlamaları için koşullar yaratılmıştır. Revize edilmemesi gereken bu gerçek, iki ulusumuz arasındaki düşmanlık sayfasının kapanmasının önünü açmaktadır. Şimdi ve gelecekte her türlü intikam girişimini kararlılıkla reddediyor ve dışlıyoruz. Bu Zirve'nin, karşılıklı saygı ve bölgede barışın ilerlemesi için güçlü bir temel oluşturduğuna olan inancımızı ifade ediyoruz.
"Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald J. Trump'a, bu önemli zirveye ev sahipliği yaparken gösterdiği nazik misafirperverlik ve Azerbaycan Cumhuriyeti ile Ermenistan Cumhuriyeti arasındaki ikili ilişkilerin normalleşmesine yaptığı önemli katkılar için derin şükranlarımızı sunuyoruz."
ABD-ERMENİSTAN ARASINDA AYRICA İMZALANAN ANLAŞMALAR
Paşinyan ve Trump'ın Washington'da ayrıca üç mutabakat zaptı imzaladıklarını Ermenistan Ulusal Meclisi Dış İlişkiler Daimi Komitesi Başkanı Sarkis Khandanyan, Public TV'de yaptığı açıklamada duyurdu.
Khandanyan, ilk ve en önemli belgenin "Barış Kavşağı" projesiyle ilgili olduğunu belirtti. Khandanyan, "Bu, Amerika Birleşik Devletleri'nin Ermenistan Cumhuriyeti Hükümeti'nin 'Barış Kavşağı' projesine desteğini ifade ettiği anlamına geliyor. Bu, Amerika Birleşik Devletleri'nin bu altyapı programının uygulanmasında ve özellikle teknik kabiliyetlerin geliştirilmesi de dahil olmak üzere Ermeni gümrük ve sınır muhafızlarının kabiliyetleri başta olmak üzere yatırımlar yapılmasında Ermenistan ile iş birliği yapacağı anlamına geliyor" dedi.
Khandanyan, ikinci belgenin enerjiyle ilgili ortaklığı içerdiğini kaydederek, "Amerika Birleşik Devletleri, enerji güvenliği konusunda ve özellikle sivil nükleer enerjinin geliştirilmesi konusunda Ermenistan'la iş birliği yapacak ve destekleyecektir. Amerika Birleşik Devletleri bu konuda yatırım yapmaya hazır. Gelecekte, ABD, nükleer santral inşası müzakerelerinde Ermenistan'a önemli destek sağlayacaktır. Ancak nükleer enerji sektörünün yanı sıra yenilenebilir enerji ve enerji depolama sektörlerini de kapsamaktadır. Başka bir deyişle, bu, Ermenistan'ın enerji çeşitliliğine katkıda bulunan çok katmanlı bir belgedir" dedi.
Ermenistan ile Amerika Birleşik Devletleri arasında imzalanan üçüncü belge ise yüksek teknolojiler ve yapay zeka ile ilgili. Khandanyan, "Burada da ABD ve Ermenistan, özel sektörü de dahil ederek Ermenistan'ın ileri teknolojiler ve yapay zeka alanındaki kabiliyetlerinin değerlendirilmesi ve yatırım yapılması konusunda iş birliği yapacak" dedi.