18 Ağustos 2025 Pazartesi

'Aliboğazı'na dokunma, yabanıl hayatı ve tarihsel hafızayı yok etme'

DSİ önünde açıklama yapan Munzur Çevre Derneği, "Bölgenin iklimi değişerek kurak geçen yıllar artacak, bölge giderek çölleşecektir. Yabanıl hayat önemli ölçüde yok olacaktır" diyerek, projenin iptal edilmesini istedi.

Munzur Çevre Derneği ve Dersim Dernekleri Federasyonu (DEDEF), "Madene geçit yok" şiarıyla Devlet Su İşleri (DSİ) Dersim müdürlüğü önünde açıklama yaptı. "Doğama, suyuma toprağıma dokunma" pankartının açıldığı eyleme, siyasi parti ve demokratik kitle örgütleri de destek verdi.

Munzur Çevre Derneği Başkanı Yusuf Topçu, Dersim'in Osmanlı'dan günümüze dek talan ve yok etme politikalarıyla karşı karşıya kaldığını ifade etti. Dersim halkının sürgüne zorlandığını kaydeden Topçu, köy yakmalar, zorla köy boşaltmalar, birçok bölgeye giriş yasakları, yayla ve mera yasakları, gıda ambargosuyla Dersim'in birçok bölgesinin insansızlaştırıldığını söyledi. 

Yapılmak istenen projelerle Dersim'in temeline "dinamit" koyulmaya çalışıldığını dile getiren Topçu, "Barajlarla toplumsal belleğimizi ve kutsal mekanlarımızı sulara boğmak istiyorlar. Maden şirketlerine, doğamızı ve yaşam alanlarımızı talan etmek için her türlü desteği veriyorlar" dedi. 

'ALİBOĞAZI TARİHSEL BİR HAFIZADIR' 
Dersim'in üç tarafının barajlarla kapatıldığını söyleyen Topçu, bu barajların felaket getirdiğini aktararak, Aliboğazı'na baraj yaparak Dersim'in belleğinin, tarihsel hafızasının silinmek istediğinin altını çizdi. Aliboğazı'nın bir tarih, bir kültür ve bir yaşanmışlığı temsil ettiğini vurgulayan ve bölge halkı için vazgeçilmez olduğunu belirten Topçu, "1926'da, 1938'de boşaltılan Aliboğazı ve sürgün edilen bölge halkı yeniden geri dönüp burayı mekan tutmuşlardır. Çünkü Aliboğazı bir zamanlar Qopo Hüseyin'in vazgeçemediği, sürgünde hayalini kurduğu, ölümü göze alıp tekrardan kaçıp yerleştiği bir vadi. Tarihsel boyutuyla ele aldığımızda direnenlerin, inancından vazgeçmeyenlerin sevdasının olduğu bir yer" dedi.

'YABANIL HAYAT YOK OLACAK'
Aliboğazı'nın Dersim'in kapısı olduğunu belirten Topçu, "Flora ve faunasıyla oldukça zengin bir vadi ve tam tepesinde bölge halkının kutsal saydığı üzerine yeminler edip adak adadıkları Kırklar ziyareti bulunur. Onlarca mağaraların bulunduğu, kilisenin olduğu çok ünlü bir vadidir. Anıl köyünden başlayıp Gözlüçayır köyünü de içine alan devamında onlarca mezrası olan Hozat'ın Tağar köyü ve mezraları, Koçkozluca köyü ve onlarca mezrası, Amutka, Kavga, Zoğar, Kakper, Dereköy, Bilgeç, Mığasora kadar olan bu vadi barajın yapılmasıyla birlikte yok olmakla yüz yüze kalacaktır. Bölgenin iklimi değişerek kurak geçen yıllar artacak, bölge giderek çölleşecektir. Yabanıl hayat önemli ölçüde yok olacaktır" diye konuştu.

Dersim halkı olarak baraj projesinden vazgeçilmesini istediklerini ve mücadeleden asla geri adım atmayacaklarını söyleyen Topçu, "DSİ, bu projelerden bir an önce vazgeçmelidir" çağrısında bulundu.

'ENDEMİK TÜRLER KAYBOLACAK'
Avukat Barış Yıldırım, "Kesin koruma altında bulunan bu havzanın korunarak gelecek kuşaklara aktarılması yerine buranın tahrip edilmesi hukuka aykırıdır. Bölgede kesin koruma altında bulunan yaban keçisi, çengel boynuzu, dağ keçisi, ayı, kurt, vaşak, Anadolu Parsı, su samuru gibi türler bulunuyor" dedi. Projenin iptal edilmesini isteyen Yıldırım, "Bu proje hayata geçirilirse Munzur ekosistemi de, Aliboğazı ekosistemi de, Tağar ekosistemi de yok olur. Geçmişte inşa edilen bar hatta dünyanın en önemli ekosistem sahası, en önemli su kaynağı havzası Fırat ekosistemi yoknemli bir akarsu ekosisteminin, flora ekosisteminin, yaban hayatı ekolojisinin bulunduğu bu havzanın bu baraj projeleri ile yok edilmesine hayır diyoruz" diye belirtti.
 
MÜCADELE ETMEYE DEVAM EDECEĞİZ
Son olarak söz alan DEDEF Genel Başkanı Ali Rıza Bilir, maden projelerinin halkın yararına olmadığını belirtti. Bilir, "Dersim halkının tamamen yeniden sürgün edilmesine sebep olacak bu projelerin halkın yararına olmadığını açık bir şekilde ifade ediyoruz. Bu nedenle buradaki tüm demokratik kurum ve çevre dernekleri olarak halkımızla yan yana bu haksız, hukuksuz ve yersiz projelere karşı mücadele edeceğimizi duyuruyoruz" diye konuştu.